Kan de Surinaamse traditionele gezondheidszorg duurzaam geïncorporeerd worden in de reguliere zorg? Ja, mits de traditionele medische geneeskunde wordt ondersteunt door noodzakelijk beleid, wet- en regelgeving. Dat was de globale conclusie van overheden en zorginstellingen op het Congres “Dag der Traditionele Medische Systemen, op 10 november 2017.
Het Amazon Conservation Team (ACT-Suriname) is al meer dan 20 jaar actief met de bescherming van traditionele geneeskundige kennis en de overdracht hiervan op volgende generaties en is een voorstander van wettelijke erkenning en bescherming van de traditionele geneeskunde. Het zal helpen om de bestaande kennis, maar ook om het immaterieel erfgoed waartoe de traditionele kennis behoort, te behouden en het verlies van onze biodiversiteit tegen te gaan.
“Zoals alles zijn tijd heeft om tot wasdom te komen is thans de tijd aangebroken dat Suriname de erkenning van haar eigen kennis en kunde op het gebied van traditionele medische systemen en homeopathie ordelijk gaat aanpakken”, aldus vicepresident Adhin, die het congres opende. Wat volgens Adhin echter nog mist in Suriname is internationaal erkend wetenschappelijk onderzoek naar de methodieken en de resultaten van de door de natuurgenezers gebruikte natuurlijke geneesmiddelen. Dit hiaat zal volgens hem opgeheven worden door een leerstoel in te stellen aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname (ADEKUS). De heer Adhin sprak daarnaast de wens uit dat ook verzekeringsmaatschappijen ertoe overgaan traditionele geneeswijzen en traditionele geneesmiddelen te incorporeren in hun gezondheidsverzekeringspakketten.
Vergeleken met andere landen blijkt dat Suriname echter nog een lange weg te gaan heeft als het gaat om het ontwikkelen van een duurzame traditionele medische systemen industrie. Patrick Pengel, Minister van Volksgezondheid: “Als we onze eigen traditionele geneeskunde industrie vergelijken met andere landen in de wereld zoals bijvoorbeeld China en India dan staat Suriname in de kinderschoenen. Of het nu gaat om regulatie, onderzoek of ontwikkeling, tal van landen, ook in de regio, zijn verder gevorderd in het incorporeren van traditionele geneeskunst in het reguliere zorgsysteem op wetenschappelijke gronden.”
Volgens ACT-directeur Minu Parahoe, een van de sprekers tijdens het congres, is er echter tot nu toe bitter weinig gedaan met de schatkist waar we op zitten terwijl er zoveel te halen valt. “Binnen de inheemse cultuur heeft de jongere generatie geen interesse in de traditionele medicijnkunde. Alles wat westers is heeft de voorkeur. In de negentiger jaren is het ACT daarom begonnen met het ‘Shaman and Apprentice Program’ op verzoek van de dorpsleiding van Kwamalasamutu.”
Inmiddels zijn er 5 klinieken opgezet in Zuid-Suriname. De klinieken zijn voorzien van koelsystemen (voor medicijnopslag), een lesruimte en een behandelruimte. Inmiddels zijn 5 sjamanen verbonden aan de klinieken en delen zij hun kennis met circa 20 leerlingen. De sjamanen van Kwamalasamutu hebben besloten dat zij zich willen bundelen om in de toekomst een gezamenlijk standpunt in te kunnen nemen ten aanzien van de ontwikkeling in de traditionele systemen ‘industrie’. Het ACT is daarnaast onderdeel van de werkgroep van het Ministerie van Handel en Industrie in Suriname die zich inzet om de wet- en regelgeving op het gebied van traditionele medische systemen aan te pakken zodat kennisdragers en patiënten beschermd zijn.
Bij zijn openingstoespraak stelde de heer Adhin voor om de Dag der Traditionele Medische Systemen tot een jaarlijks terugkerende vergadering te maken, ‘om zo de vorderingen die we als samenleving maken gezamenlijk te kunnen monitoren op basis van ontwikkelingsindicatoren.’